Gruttoverzamelplaats Benschopper Boezem
Voorjaar 2020 Benschopper Boezem
Moerasdeel Benschopper Boezem
Op 23 maart 2020 waren 43 grutto's als groep aanwezig op de Benschopper Boezem in het moerasdeel. Ze zaten op een open plasdras plek waar eerst veel pitrus groeide die door afkalving van de voormalige toplaag van het grasland was verdwenen. Of zij hier ook slapen is niet bekend.
Polderdeel Hoonaard
Op 23 maart 2020 telde ik rond 13.00 uur een 40-tal grutto's die langs de oever aan de westkant van de nieuw gegraven veenput verbleven. Om 16.00 uur was het aantal toegenomen naar ca. 125 exemplaren (Pim Steenbergen).
Een deel van 43 grutto's die op 23 maart 2020 op het moerasdeel van de Benschopper Boezem verbleven.
Grutto's invallend op de onbegroeide oeverrand van de veenput in het reservaatdeel polder Hoonaard. Foto: 23 maart 2020
Voorjaar 2019 Moerasdeel Benschopper Boezem
Het moerasgebied de Benschopper Boezem is haar belangrijke functie als gruttoverzamelplaats verloren door het massaal dichtgroeien met pitrus. Het is inmiddels broedgebied geworden van vele tientallen paren (zomer)grauwe ganzen.
Wel is het zuid-oostelijk gelegen deelgebiedje polder Hoonaard een bescheiden gruttoverzamelplaats en dan de onbegroeide oever van de westkant van een nieuw gegraven veenput. Hier worden bij vogeltelrondes regelmatig voedselzoekende of rustende grutto's waargenomen, maar het gaat om kleine aantallen. Op 17 maart 2019 werden 27 rustende grutto's geteld. De graslanden rondom de veenput waar de grutto's zich concentreren zijn ook broedgebied.
Fotoalbum: Benschopper Boezem + deelgebied Hoonaard.
Voorjaar 2018 Moerasdeel Benschopper Boezem
Nog in het voorjaar van 2017 verbleven regelmatig groepjes grutto's op de voorgrond van onderstaande foto. Inmiddels is ook dit laatste deel van het moerasblok begroeid met pitrus met als gevold dat dit voorjaar geen grutto's meer werden aangetroffen. Wel is het inmiddels een broedplaats geworden van grauwe ganzen. Maar liefst 39 nesten werden aangetroffen waarvan de eieren zijn geprikt.
In het voorjaar van 2017 werden op het inmiddels op de voorgrond begroeide deel met pitrus nog regelmatig groepen grutto's gezien. Het lijkt er op dat dit nu niet meer het geval zal zijn vanwege de sterk oprukkende pitrusvegetatie. Er zijn geen grutto's gezien .
Voorjaar 2014 Moerasdeel Benschopper Boezem
Nog maar een paar jaar geleden functioneerde de Benschopper Boezemals uiterst belangrijke gruttoverzamelplaats. Zowel in het vroege voorjaar als na de broedtijd sliepen zeer grote aantallen grutto's in open delen van het plasdrasgedeelte van het reservaat. Maar omdat op een flink deel van het oorspronkelijke kale plasdrasgebied steeds meer moerasvegetatie ging domineren verloor het reservaat zijn functie als gruttoverzamelplaats. Momenteel ligt een nat deel er opnieuw mooi kaal bij en op 7 maart 2014 overdag verbleef op dit stuk zelfs een flinke groep grutto's van een 85 stuks.
Een deel van de 85 grutto's op 7 maart 2014 om 11.40 uur aanwezig in het zuidelijk deel van de Benschopper Boezem.
Op de achtergrond de kerktoren van de R.K. Gabriëlkerk van Hekendorp.
De op de Benschopper Boezem aanwezige grutto's vertoonden geen foerageergedrag in tegenstelling
tot een groep van ca. 75 grutto's in het aangrenzende poldertje Hoonaard. De meeste grutto's van die groep liep
overdag wel druk voedsel te zoeken in graspercelen.
Reservaat Benschopper Boezem.
Gruttotellingen verzamelplaats Benschopper Boezem
Datum Tijdstip Aantal grutto's Waarnemer(s)
5-mrt-14 11.30 2 FM
6-mrt-14 13.35 1 FM
7-mrt-14 11.40 85 FM/PS
7-mrt-14 18.20 0 FM
8-mrt-14 14.20 0 FM
9-mrt-14 10.10 0 FM/PS
9-mrt-14 18.40 0 FM
12-mrt-14 18.30 0 FM
13-mrt-14 14.45 0 FM
16-mrt-14 14.15 65 FM
23-mrt-14 12.00 75 FM/PS
26-mrt-14 14.30 65 FM
2-apr-14 13.45 17 FM
5-apr-14 13.40 46 FM
10-apr-14 13.55 2 FM
De eerste jaren na de vernatting:
Juni 2002 Benschopper Boezem zeer belangrijke gruttoverzamelplaats
Het gedeeltelijk afgraven van verschillende graslandpercelen en het plasdras zetten oefende vanaf het eerste moment een grote aantrekkingskracht uit op allerlei soorten vogels. Dat het terrein ook een functie zou krijgen als slaap- en rustplaats voor grutto’s kon eigenlijk niet uitblijven. Voor en na de broedperiode kwamen er grote aantallen grutto's slapen, meestal ging het om tussen de 1000 tot 2500 vogels met een uitschieter van bijna 5000 exemplaren op 11 juni 2002. Helaas heeft de functie als gruttoverzamelplaats geen stand gehouden. Er verblijven thans (voorjaar 2017) alleen nog maar kleine aantallen grutto's in een deel wat nog enigszins plasdras staat met weinig vegetatie. Deels heeft dit ongetwijfeld ook te maken met de enorme afname de laatste jaren van de broedpopulatie van de grutto in Nederland. Anderzijds omdat er in de omgeving nieuwe meer geschikte gruttoverzamelplaatsen zijn ontstaan zoals de polder Stein bij Reeuwijk en de Hooge Boezem bij Haastrecht. In het voorjaar van 2018 en 2019 bleven grutto's helemaal weg. Wel verbleven er aangrenzend in het polderdeel Hoonaard langs een nieuw gegraven veenput grutto's. Het ging om tientallen exemplaren.
11 Juni 2002. Een absolute topavond v.w.b. de aantallen grutto's die kwamen slapen.
Voorjaar 2018. Gruttoverzamelplaats Benschopper Boezem
(deelgebied polder Hoonaard)
Al een paar jaar verblijven er in het vroege voorjaar voor het broedseizoen enkele honderden grutto's langs de westelijke oever van een nieuw gegraven veenput. Rondom de veenput liggen verschillende percelen die beheerd worden als weidevogelreservaat en extensief beheerd worden.
In het voorjaar van 2018 werden veel minder grutto's waargenomen . Het lijkt er op dat de veenput minder aantrekkelijk is als verzamelplaats. Wat echter ook kan is dat de grutto's de verzamelplaats Hooge Boezem dan wel polder Vlist Oostzijde
prefereren om er te slapen.
Benschopper Boezem (deelgebied Hoonaard)
datum Aantal grutto's Tijdstip Waarnemer
6 maart 2018 6 13.40 Freek Mayenburg
7 maart 2018 11 10.20 Freek Mayenburg
12 maart 2018 33 14.20 Freek Mayenburg
19 maart 2018 60 11.45 Freek Mayenburg (foeragerend op aangrenzend grasland)
20 maart 2018 49 11.25 Freek Mayenburg (foeragerend op aangrenzend grasland)
21 maart 2018 23 13.50 Freek Mayenburg
22 maart 2018 27 13.50 Freek Mayenburg (foeragerend op aangrenzend grasland)
24 maart 2018 6 18.50 Freek Mayenburg (foeragerend op aangrenzend grasland in broedbiotoop)
24 maart 2018 2 18.50 Freek Mayenburg (avondtelling slaapplaats)
Voorjaar 2014 Benschopper Boezem (deelgebied polder Hoonaard)
Waterwipmolentje dat ooit dient deed om het
poldertje Hoonaard of een deel ervan te bemalen.
De polder Boven Haastrecht bestaat voor het grootste deel uit Groot en Klein Keulevaart met verder ook het poldertje Hoonaard. Hoonaard ligt oostelijk van de Benschopper Boezem met als grens de Hoenkoopse Buurtweg. In dit polderdeel ligt een stukje reservaat van Staatsbosbeheer ter grootte van ca. 25 hektare. Het reservaat van Staatsbosbeheer bestaat uit grasland, een stukje aangeplant bos en twee nieuw gegraven veenputten. De veenput noordelijk van het fietspad wordt gebruikt als verzamelplaats voor o.a grutto's. Ze slapen er ook.
Ooit waterde het poldertje Hoonaard uit op de Benschopper Boezem. Op de oostelijke kade van de Benschopper Boezem heeft een watermolen gestaan (de molenplaats is nog steeds zichtbaar) die het water vanuit Hoonaard op de Benschopper Boezem bracht. Ik heb er al eens archeologisch bodemonderzoek gedaan en tal van objecten gevonden (2e helft 18e eeuw) die weggegooid zijn door de vroegere bewoners van de watermolen. Weer later is die (bewoonde) watermolen (op een iets andere plek maar wel vlak in de buurt) vervangen door een klein wipwatermolentje waarvan ik me nog kan herinneren dat deze er stond maar toen al niet meer functioneerde. Deze is afgebroken zo omstreeks 1960-1965.
Reservaat Benschopper Boezem (objectdeel in de polder Hoonaard).
Gruttotellingen verzamelplaats polder Hoonaard
Datum Tijdstip Benschopper Boezem(deel polder Hoonaard) Waarnemer(s) Bijzonderheden
5-mrt-14 11.40 15 FM
6-mrt-14 13.35 32 FM
7-mrt-14 11.50 75 FM/PS
7-mrt-14 18.25 135 FM + 70 scholeksters
8-mrt-14 14.45 130 FM + 60 scholeksters
9-mrt-14 10.45 225 FM/PS + 45 scholeksters
9-mrt-14 18.35 190 FM + 60 scholeksters
12-mrt-14 18.35 340 FM + 55 scholeksters
13-mrt-14 14.45 370 FM + 70 scholeksters
16-mrt-14 14.20 200 FM + 60 scholeksters
23-mrt-14 12.10 160 FM/PS + 60 scholeksters
26-mrt-14 14.30 110 FM + 47 scholeksters
2-apr-14 13.45 2 FM + 4 scholeksters
5-apr-14 13.45 5 FM + 31 scholeksters
10-apr-14 13.55 0 FM + 11 scholeksters
Beeld van de nieuw gegraven veenput in de polder Hoonaard met o.a. een groepje scholeksters.
Grutto's, scholeksters en grauwe ganzen aan de rand van een nieuw gegraven veenput in de polder Hoonaard.
Op de achtergrond de kerktoren van de R.K. Gabriëlkerk van Hekendorp. Foto 6 maart 2014.
Een groepje grutto's overdag op 7 maart 2014 druk voedsel zoekend op een drassige plek in grasland
in de polder Hoonaard.
Groepje scholeksters op weg naar de verzamelplaats. Om 18.25 uur op 7 maart 2014 verbleven er 70 scholeksters
tezamen met 135 grutto's aan de oever van de veenput.
Grutto's tijdens de avondtelling op 7 maart 2014 omstreeks 18.25 uur op de verzamelplaats polder Hoonaard.
Het was bewolkt en het begon al te schemeren. De foto is gemaakt met 300 mm. Sluitertijd 1/60, ISO 1600 en diafragma op 8.
Na een tijdje rondjes vliegen strijken de grutto's weer neer. Het heeft allemaal te maken met het sociale gebeuren zoals
paarvorming, paarbevestiging, opvetten, territoriabepaling, voorbereiden om te gaan nestelen in het broedbiotoop dat in
een van de aangrenzende polders ligt.
Foto 8 maart 2014 om ca. 14.45 uur. Aan de rand van de veenput zitten ca. 130 grutto's die plotsklaps samen met
scholeksters en smienten opvliegen. Een kleine vijf minuten lang worden er rondjes gedraaid boven de veenput om
vervolgens weer neer te strijken.
Close up van een deel van de groep vliegende grutto's. Het lijkt een wirwar maar het vliegen gebeurt heel gestructureerd.