Polder Oukoop in Reeuwijk
Half Juli 2017 Natuurontwikeling polder Oukoop van start
Meer lezen over de recente natuurontwikkeling in polder Oukoop?
KLIK HIER
De opdrachtgevers en uitvoerders vermeld op een infopaneel.
Sinds half juli 2017) ondergaat een groot deel van de polder Oukoop ingrijpende veranderingen. Het gaat om de graslanden vanaf de Put van Kruijt tot aan het fietspad aan de noordkant van de polder, alsmede het gebied noordelijk van het fietspad tot aan de Kippenkade. In dit polderdeel zal natuurontwikkeling plaats gaan vinden in de vorm van het aanleggen van een moerasstrook lopend van noord naar zuid van de polder, en in een ander deel van dit polderdeel zal het beheer worden ingezet naar vochtige schraallanden en bloemrijk (weidevogel)grasland.
Om toch dit oude landschap fotografisch in de herinnering te houden heb ik op 3 juni 2017 een fotoserie gemaakt van de percelen waar de ingrepen gaan plaats vinden. De foto's zijn gemaakt van noord naar zuid tussen het fietspad tot aan de watermolen en iedere opeenvolgende foto laat een graslandperceel zien met de er aan grenzende slootpatronen die zijn ontstaan in de periode van de ontginningen in de 11e/12e eeuw.
Werk in uitvoering. Het middendeel van een perceel gelegen zuidelijk van het fietspad wordt verlaagd om te vernatten zodat rietmoeras zich kan gaan ontwikkelen. Om moerasvorming te versnellen zal er riet worden geplant.
Foto: 1 augustus 2017. Het perceel ligt tegen de Prinsendijk noordelijk van de watermolen.
Een groep schapen in de polder Oukoop net noordelijk van de watermolen en het veenputtencomplex op een perceel dat inmiddels al is ingericht met een verlaagd middendeel. Ze lopen op het verhoogde deel wat is ontstaan door het opbrengen van de uitgegraven grond. Foto: 17 augustus 2017.
Situatie op 25 augustus 2017 en 9 oktober 2017 noordelijk van het fietspad
Situatie op 25 augustus 2017 na het plagwerk noordelijk van het fietspad op perceel tegen de Kippenkade aan gelegen.
Situatie op 9 oktober 2017 na het plagwerk.
De uitgegraven laagten staan onder water. Het uitgegraven veen is rondom de plas gestort. Deze delen zijn al weer begroeid. Er is ingezaaid.
Situatie op 25 augustus 2017 na het plagwerk noordelijk van het fietspad.
Situatie op 9 oktober 2017 na het plagwerk.
De uitgegraven laagten staan onder water. Het uitgegraven veen is rondom de plas gestort. Deze delen zijn al weer begroeid. Er is ingezaaid.
Twee foto's gemaakt op dezelfde plek in de polder Oukoop noordelijk van het fietspad.
Foto links: 4 augustus 2017. Foto rechts: 10 sept 2017.
Op de linkerfoto is het grasland afgegraven. Op de foto rechts staan de verlaagde delen plasdras na overvloedige regenvalop 8/9 september. De grasgroei op de delen waar de afgegraven grond is gestort begint al aardig op gang te komen op de foto rechts.
Fotoalbum: polder Oukoop 3 juni 2017 voor de uitvoering van het werk
(Noord>>>>>>Zuid)
Een paar fotografische vergelijkingen periode 2008-2024
Vergelijk: Foto: 10 september 2008
Vergelijk: Foto: 12 april 2015
Vergelijk: Foto: 15 juni 2015
Vergelijk: Foto: 3 juni 2017
Vergelijk: Foto: 9 oktober 2017. Sloot gegraven en uitgegraven grond op perceel gebracht.
Vergelijk: Foto: 9 juli 2024. Gegraven sloot volledig begroeid met riet(moeras).
Tijdens het uitvoeren natuurontwikkeling Oukoop: Veel tapuiten en witte kwikstaarten in de polder Oukoop bij Reeuwijk
Augustus/september zijn de maanden dat tapuiten zich in de polder laten zien op de trek vanuit de broedgebieden naar de overwinteringsgebieden in Afrika.Tapuiten zie je dan vooral op plekken waar veel grondverzet wordt gepleegd. Vanaf half juli tot half oktober gebeurde dat in de polder Oukoop waar zo'n 60.000 kuub veengrond is vergraven. Perceeldelen werden verlaagd net als oeverstroken. Dit is gedaan om een robuuste vochtige/natte zone te krijgen als onderdeel van de ecologische verbindingszone die zal gaan lopen vanaf het IJsselmeer tot aan de Biesbosch.
Het was 1 september 2017 dat ik bij een bezoek aan de polder Oukoop opvallend veel tapuiten zag. Ze verbleven vooral op de plekken waar flink gegraven werd. Op een perceel waar men bezig was het maaiveld te verlagen telde ik alleen al 12 stuks. Een schatting voor het totale aantal voor de gehele polder kwam uit op ca. 40 tapuiten. Een fors aantal, dat ik in mijn lange bestaan als vogelaar niet eerder heb geteld. De gegevens zijn op www.waarneming.nl geplaatst. Uit de dagtelling voor geheel Nederland bleek dat op die dag grote aantallen tapuiten werden waargenomen. Blijkbaar was het precies een dag met veel trekstuwing. Ook opvallend op die 1e septemberdag waren de vele witte kwikstaarten die ook voedsel zochten op de verse grond. Ik schatte een totaal voor de gehele polder van ca. 120 stuks.
Het grote aantal tapuiten en witte kwikken heeft zich later niet herhaald. Tussen halfaugustus en eind september werden maximaal 6-9 tapuiten waargenomen en ook witte kwikstaarten lieten zich veel minder zien tot maximaal een tiental.
Op 1 september zaten een perceel waar veel grondverzet was gepleegd maar liefst 12 tapuiten. Hier twee stuks. Voor de gehele polder Oukoop schatte ik dat er 40 stuks aanwezig waren. Je zag ze overal.
Slechts een enkele oeverloper ( en groenpootruiter) werden in de maanden augustus/oktober 2017 waargenomen.
Inmiddels begint de grasgroei op de een paar weken geleden geplagde grond al weer aardig op gang te komen. Op 8/9 september is veel regen gevallen, zo'n 30/40 mm. Verschillende van de verlaagde delen staan daardoor plasdras. Wellicht biedt dat kansen voor steltlopers, plevieren en eendachtigen. De (zomer)brandganzen zijn ook nu al aanwezig. We blijven de ontwikkelingen nauwlettend volgen.
Trekvogels zoals Steltlopers en plevieren
De verwachting was dat door het vernatten van delen van de polder Oukoop het de eerste tijd, als er nog amper vegetatie groeit, interessant zou kunnen zijn voor steltlopers en plevierachtigen op trek. Maar dat is nog al tegen gevallen. Op een enkele oeverloper na en een 2-tal groenpootruiters heb ik amper voedselzoekende vogels gezien op de verlaagde delen en geplagde oevers. Een uitzondering vormt de watersnip waarvan tot op heden steeds enkele exemplaren opvlogen als ik te dicht bij kwam. Ik vraag me overigens wel af of de afgeschraapte en verlaagde veenbodem (lage PH-waarde) wel voldoende voedsel kan leveren voor steltlopers en plevieren. In dit verband is het opvallend dat tijdens het uitvoeren van het werk maar weinig meeuwen aanwezig zijn om net als bij ploegen van bouwland eventueel vrijgekomen voedsel (wormen, emelten en ander bodemleven) te verorberen. Het zijn voornamelijk witte kwikstaarten , spreeuwen en de genoemde tapuiten die blijkbaar voldoende voedsel kunnen vinden op de vers omgewoelde veengrond.
Bontbekplevieren in het gebied De Hooge Boezem bij Haastrecht. Foto: 3 september 2017. Eenmalig drie exemplaren gezien in Oukoop op 12 september 2017.
Vogelwaarnemingen Polder Oukoop zuidelijk van fietspad op de percelen die men aan het vergraven was of net klaar waren:
8 september 2017: 6 tapuiten, 3 watersnippen, 6 witte kwikstaarten, 1 gele kwikstaart, 1 oeverloper, 20 spreeuwen, 1 purperreiger.
10 september 2017: 8 tapuiten, 45 spreeuwen, 7 watersnippen, 11 witte kwikstaarten, 1 purperreiger.
12 september 2017: 3 bontbekplevieren, 8 watersnippen, 4 witte kwikstaarten, 5 tapuiten en 60 spreeuwen. ook 2 torenvalken zaten op de verse hopen grond te loeren naar prooien. Slechts een 20-tal kokmeeuwen liep nabij de aan het werk zijnde graafmachine's op zoek naar voedsel.
21 september 2017: 3 tapuit, 8 witte kwikstaarten, 20 watersnippen, 1 purperreiger, 2 ooievaars, 40 kokmeeuwen (rustend), 1 ringslang (juveniel).
23 september 2017: 1 tapuit, 4 witte kwikstaarten, 1 torenvalk, 12 watersnippen, 8 kauwen, 30 kokmeeuwen (rustend)
27 september 2017: 2 tapuit, 7 witte kwikstaart, 80 spreeuwen, 9 grauwe ganzen (op pas opgehoogd en met gras ingezaaid land), 5 watersnippen (in gespaarde oeverstroken bij geplagde oevers), 7 kauwen, 1 grote zilverreiger, 2 torenvalk. Geen kokmeeuwen bij graafaktiviteien. Verschillende eileggende vrouwtjes van steenrode- of bruinrode heidelibel in plasdras staande geplagde oeverstroken.
11 oktober 2017: 1 havik, 7 aalscholvers, 1 torenvalk, 1 grote zilverreiger, geen enkele gans in de hele polder Oukoop aanwezig, ook geen kieviten, smienten of andere eendachtigen op de vergraven delen.
16 oktober 2017. 9 grauwe gans( op ingezaaid opgehoogd grasland), 2 kolgans, 2 grote zilverreiger, 1 torenvalk, 35 watersnip( voedsel zoekend in gespaarde vegetatie langs geplagde oevers) , 40 graspieper (trekgolfje voedsel zoekend op vers omgezette grond), 7 knobbelzwaan, 22 kokmeeuw (rustend) op zwarte grond.
6 november 2017: 420 grauwe ganzen waarvan 350 exx op ingezaaid opgehoogd grasland en 70 exx in graslanden waar niets is gedaan, 1 sperwer, 5 grote zilverreigers waarvan 3 exx in graslanden waar niets is gedaan, 45 spreeuwen, 5 watersnippen.
Vogelwaarnemingen Polder Oukoop noordelijk van fietspad op de percelen die men had vergraven en klaar waren:
14 augustus 2017: 1 Blauwe reiger, 60 brandganzen, 1 oeverloper, 6 witte kwikstaarten,
2 september 2017: 7 tapuiten, 3 witte kwikstaarten, 20 spreeuwen, 1 purperreiger, 55 brandganzen
19 september: 3 tapuiten, 8 witte kwikstaarten, 1 purperreiger, 60 grauwe ganzen, 2 watersnippen
23 september2017: 1 witte kwikstaart, 2 watersnip
24 september 2017: 1 sperwer overvliegend, 1 raaf roepend en overvliegend, 31 grauwe ganzen in nieuwe put.
11 oktober 2017: 1 buizerd, 6 zwarte kraaien, geen enkele gans in dit deel van de polder Oukoop aanwezig. Ook geen smienten of andere eendachtigen op de vergraven delen.
6 nov 2017: 1 grote zilverreiger, 7 zwarte kraaien, 2 wilde eenden, 2 knobbelzwaan, 1 torenvalk. Geen ganzen.
